De overgang op het werk… en hele overgang!
“Opeens lukte me het niet meer om dingen te onthouden. Wat later kwamen er allerlei ‘rare en vage’ klachten bij. Mijn vingerkootjes deden zeer, kreeg hoofdpijn op de raarste momenten en had ook ineens aan de lopende band blaasontsteking. Dit herkende ik helemaal niet van mijn lijf. Toch maar naar de huisarts, maar die kon niets vinden, dus stuurde deze me door naar de uroloog en reumatoloog. Ook daar kwam er niks uit.
Pas toen ik met een vriendin sprak over deze vage klachten en zij doodleuk zei ‘joh, dat is volgens mij gewoon de overgang’, begonnen er kwartjes bij mij te vallen. Jeetje, waarom wist ik dat niet eerder, maar ook waarom hebben de huisarts en specialisten dit niet genoemd? Dan was me toch wel veel onzekerheid bespaard gebleven. Want met name op mijn werk vertrouwde ik mezelf niet meer. Altijd was ik scherp, kon snel besluiten nemen en doorrr….. Maar ineens twijfelde ik bij elk te nemen besluit of wist ik gewoonweg even niet meer waar het ook al weer over ging. Maar er op de werkvloer over praten, ja dat doe je dus niet”.
Taboe
Dit is (helaas) een van de vele verhalen die ik van mijn vrouwelijke klanten hoor als het gaat over de overgang.
De overgang kent veel verschillende vormen en bijwerkingen. Gelukkig heeft rond de 80% van de vrouwen in de overgang geen tot weinig klachten, maar 20% van de vrouwen hebben helaas wel behoorlijk pittige klachten. In 2021 gaven 173 duizend vrouwelijke werknemers aan dat overgangsklachten weleens van invloed op hun werk waren. Dit komt overeen met 55 procent van alle vrouwelijke werknemers in de overgang. Bij 8 procent speelde dit dagelijks, 9 procent had er wekelijks last van[1]. En tenminste 34% van het ziekteverzuim van vrouwen tussen de 45 – 60 jaar is overgangsgerelateerd! (M. Geukes e.a. 2011)
Herkenning
Voor vrouwen is het een verademing als ze weten dat wat hen vaak ‘overkomt’ als ze ronde de 45 jaar zijn, ‘gewoon’ de overgang is. Als vrouwen zelf voldoende kennis hebben van deze levensfase, dan kunnen ze zelf stappen ondernemen en die hulp zoeken die zij nodig hebben. En hoe mooi zou het zijn dat binnen het bedrijf / de organisatie waar zij werkzaam zijn, hier informatie over is te vinden en in ondersteuning kan worden voorzien. Dat er bij leidinggevende en / of afdelingshoofden kennis is over de overgang en begrip is voor deze levensfase van deze medewerksters. Waarom? Omdat, als bedrijven beter begrijpen wat de overgang voor hun vrouwelijke werknemers betekent, ze er beter mee om kunnen gaan. En in dit geval betekent ‘beter mee omgaan’ minder ziekteverzuim! En welk bedrijf wil dat nou niet?
Als medewerkers geschoold zijn in de klachten die vrouwen (kunnen) hebben, blijkt het ziekteverzuim behoorlijk te kunnen dalen. Want veel vrouwen in de overgang hebben wel eens zo veel last van hun hormoonhuishouding dat ze zich ziek melden. Wat mij betreft voor werkgevers een gemiste kan en letterlijk gemiste medewerkers op de werkvloer.
Inspelen op behoefte van je medewerkster
Dit zou niet hoeven. Want hoe mooi zou het zijn wanneer je als werkgever kunt inspelen op de behoefte van deze medewerksters. Stel, een vrouwelijke medewerkster slaapt al weken slecht als gevolg van nachtzweten. Ze staat ’s ochtends gebroken op om naar het werk te gaan, waar ze – door slaapgebrek – niet met de volle 100% bij haar werk is omdat ze zo moe is. Hoe mooi zou het zijn wanneer deze medewerkster later mag beginnen en op deze manier wel volledig met aandacht haar werk kan doen? Of een medewerkster die last heeft van opvliegers en die in een zogenoemde cleanroom werkt. Hiervoor moet ze beschermende kleding aan en veelal een masker op. Kun je je voorstellen dat, als zij een opvlieger krijgt, ze kletsnat uit dat pakt komt. Als werkgever zou je dan bijvoorbeeld kunnen kijken naar werkzaamheden die in deze fase van haar leven beter zouden passen. Door aandacht te hebben voor deze groep vrouwen binnen je personeelsbestand kan geprobeerd worden het werkvermogen te behouden en verzuim te voorkomen. Op dit moment zijn bijna 2 miljoen vrouwen tussen de 40 en 60 jaar. Met de vergrijzing stijgt dit aantal alleen maar. Uit een eerder gehouden onderzoek bij een thuiszorgorganisatie in Meppel bleek dat, als alle medewerkers kennis hebben van de klachten die vrouwen (kunnen) hebben tijdens de overgang, het ziekteverzuim met tientallen procenten bleek te kunnen dalen. Ik begrijp als geen ander dat dit niet betekent dat dit bij elk bedrijf zo even geregeld is. Maar door de kennis van medewerkers (en vooral leidinggevenden) te vergroten over de impact van de overgang op vrouwelijke medewerkers alsook op het bedrijf en door het bespreekbaar te maken op de werkvloer, kweek je in ieder geval meer begrip voor elkaar!
[1] Dit melden het CBS en TNO afgelopen jaar op basis van een vervolgmeting van de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA).