‘Heb ik het aan mijn hart?’

Een klacht die ik regelmatig hoor van vrouwen in mijn praktijk is dat ze last hebben van hartkloppingen: het hart klopt snel of zelfs onregelmatig en het hart slaat af en toe over. Uiteraard is dan de vraag aan mij of dit ernstig is.

Om meteen met het antwoord te komen: vaak liggen deze hartkloppingen niet aan jouw hart maar zijn ze een gevolg van je leefstijl of andere factoren die je hartritme beïnvloeden. Deze factoren zijn bijvoorbeeld een te snel werkende schildklier, waardoor je hart gaat ‘jagen’. Het kan ook dat je ijzergehalte (Hb-gehalte) in je bloed te laag is. Als dat zo is, dan wil het hart dit compenseren door harder te gaan kloppen.

Hormoonhuishouding

Tijdens de overgang komen hartkloppingen ook vaak voor. De oorzaak van deze hartkloppingen zijn dan je hormonen. De reden voor deze ritmestoornissen is het hormoon Oestrogeen. Jawel, daar is ze weer…;-). Want wat gebeurt er in de overgang: dan dalen immers jouw hormonen oestrogeen en progesteron en het mooie van het hormoon oestrogeen is nu juist dat het de vaatwand beschermt en tevens dat het een beschermend effect heeft tegen overslagen. Daalt je oestrogeen, dan kunnen deze ritmestoornissen / hartkloppingen dus eerder op gaan treden. Lang niet alle vrouwen ervaren dit overigens. Dat komt omdat natuurlijk elke vrouw uniek is en dus ook in haar aanmaak van het hormoon oestrogeen: als je meer oestrogeen aanmaakt dan de andere vrouw zul je wellicht iets minder last hiervan hebben. Daarbij spelen verder ook erfelijke factoren een rol en natuurlijk je leefstijl (zie hierna).

Slaap

Niet alleen oestrogeen speelt een rol in ritmestoornissen, ook slaap speelt een belangrijke rol. Hoe? Vrouwen in de overgang – maar ook vrouwen tijdens de zwangerschap of na de bevalling – slapen over het algemeen slechter dan normaal. Als je slecht(er) slaapt, herstel je tijdens je slaap niet optimaal waardoor je veerkracht vaak afneemt. Herken je iets van het kortere lontje als je slechter slaapt of vermoeid bent 😉?

Als je langere tijd slecht slaapt en niet goed herstelt van je inspanningen gedurende de dag, dan zal het hormoon cortisol (ook wel het stresshormoon genoemd) hoger worden. Hierdoor komt jouw zenuwstelsel in een hogere versnelling te staan waardoor je ritmestoornissen/overslagen kunt krijgen: je lichaam ervaart stress. En voor je het weet zit je in een vicieuze cirkel: je slaapt slecht en rust dus niet goed uit, wat maakt dat er onrust in je lichaam is, waardoor je weer slechter slaapt enzovoorts. Vrouwen in de overgang, die vaak al slechter slapen, lopen daardoor meer kans op het ontwikkelen van deze ritmestoornissen.

En deze hartkloppingen voel je vaak juist als je in rust bent. Overdag ben je met van alles bezig en is je hartslag gemiddeld genomen hoger dan wanneer je in rust bent. Je zult hierdoor minder snel merken dat je hart een keer overslaat. Maar wanneer je even lekker op de bank zit of in bed ligt, dan komt je hart tot rust, je hartslag daalt en dan valt zo’n overslagje ineens wel op. En ja, dan is het heel normaal dat je je zorgen gaat maken over jouw hart.

Niet alleen slaap is een factor in het mogelijke ontstaan van hartritmestoornissen, ook (te) andere leefstijlfactoren zoals (te)weinig bewegen, je gewicht, een (te) hoge bloeddruk, roken en dus stress spelen een belangrijke rol.

Wat te doen

Als vrouwen met hartritmestoornissen bij mij komen, check ik hun bloeddruk en vraag ik hun geschiedenis / erfelijke factoren uit. Uiteraard ben ik geen arts, dus kan ik geen hartfilmpje maken. Wel kijk ik – via een zogenoemde rustmeting / energycontrolmeting – naar de hartslagvariabiliteit (HRV). Dat is de tijd in milliseconden tussen twee opeenvolgende hartslagen. Hoe gevarieerder die tijd in milliseconden is, hoe beter het met je gaat en dus hoe minder stress jouw lichaam ervaart. Stress is, zoals al gezegd, een grote factor in het krijgen van ritmestoornissen. Daarnaast kijk ik naar je leefstijl: hoe is het gesteld met je ontspanning, je slaap, je voeding, beweging, ademhaling en natuurlijk je hormoonhuishouding. Deze factoren hebben allen een behoorlijk invloed op hartritmestoornissen.

Als je echt een heel onregelmatige polsslag hebt of wanneer je je zorgen maakt, ga dan vooral (ook) naar de huisarts. Zeker als je je daarbij vermoeid voelt, duizelig et cetera. De huisarts zal dan bloed kunnen prikken en bepaalde waardes checken, evenals dat hij of zij dat hartfilmpje kan maken. Zo kunnen een aantal zaken uitgesloten worden.